Վազգեն Առաջին կաթողիկոսը մեծ ներդրում ունի Արցախի հարցում։ Վերջինս 1988 թվականին դիմել է ԽՄԿԿ գլխավոր քարտուղար Մ.Գորբաչովին՝ Արցախը Հայաստանին վերամիավորելու հարցով և բացի սա Արցախյան շարժման ընթացքում խորհրդային և միջազգային ամենաբարձր ատյաններում լսելի է դարձրել արցախահայության ձայնը:

